Czerwienne
Mieczysław Łacek
…powstanie osady w Czerwiennem…
W roku 1552 Tomasz Miętus założył osadę w Czarnym Dunajcu. Natomiast jego syn, Jan Miętus, w roku 1605 zebrał delegację ze wsi: Czarny Dunajec, Rogoźnik, Stare Bystre, Ratułów, Ciche, Międzyczerwienne, Chochołów, Załuczne, Podczerwone, Odrowąż, Dział, Pieniążkowice, Długopole, Wróblówka, Witów, Dzianisz, Nowe Bystre i Zakopane, i wysłał ją do Myślenic, aby do ksiąg miejskich wpisano akt utworzenia parafii Czarny Dunajec, obejmującej wyżej wymienione wsie. W roku następnym sołtysi tych wsi przedłożyli królowi Zygmuntowi III akt założenia parafii, który to akt ten zatwierdził. Pierwsza wzmianka na temat Międzyczerwiennego pochodzi z 1595 roku i znajduje się w materiałach archiwalnych biblioteki Czartoryskich. Nie wiadomo jednak w jakich okolicznościach wieś powstaje. W roku 1965 zrezygnowano z pierwszego członu nazwy pozostawiając samo Czerwienne.
Opowiastek o powstaniu wsi jest wiele. Oto niektóre z nich:
- Nazwa jej powstała ze względu na wygląd wsi jesienią: ciągnące się wzdłuż półkępy, miedze pomiędzy polami, porośnięte były krzakami czerwonymi głogu; miedzeczerwone = Międzyczerwienne.
- Według innej wersji nazwa wsi pochodzi od czerwonych wschodów słońca i odczerwonych zachodów słońca; wieś pomiędzy czerwonym wschodem i zachodem - Międzyczerwienne.
- Jeszcze inni mówią, że nazwa wsi pochodzi od czerwonej glinki (czerwona miedź),która znajduje się na granicy między Ratułowem a Czerwiennem.
Abyć może jest jeszcze inne wytłumaczenie nazwy miejscowości? Ród Panów feudalnych z Moraw (Lacki z Kravar) spokrewnieni z rodem Odrowążów, którzy mieli na Podhalu m.in. wsie: Odrowąż, Pieniażkowice, Ratułów, mieli założyć gdzieś w południowej Polsce m.in. Sulkov (może to Sułkowice?) i Červenkow (Czerwienków), może to Czerwienne?.
Na podstawie książki w j. czeskim:Tomas Baletka, „Panowie z Kravar. Z Moraw na krańce świata”. Mówi ona o Panach z Kravar z Moraw, którzy przyjęli nazwisko Lacek. Ród Panów Lacek na Morawach (XIV-XVII w.), pochodzi, podobnie jak ród Odrowążów z rodu Beneszowiczów (XI w). Byli oni właścicielami wielu zamków na Morawach i kilku miejscowości wpołudniowej części Polski. Po wojnach husyckich, gdy zniszczono ich majątek,rozproszyli się po świecie. Niektórzy wybrali Cieszyn i Beskid Śląski (Istebna, Koniaków), a niektórzy Podhale. Lacek Wielki w roku 1411 za czasów króla Czech - Wacława IV stał się Wielkim Hetmanem Moraw.
W dolnej części Czerwiennego jest przysiółek zwany Morawami. Mieszkali tu słynni na całe Podhale kowale, którzy robili pługi – Wąsaty i Goły. Za ich pługami przyjeżdżali ludzie nawet z Żywca. Dobry pług„ sam idzie, nie trzeba go nawet trzymać”. Prawdopodobnie Gołego – Franciszka Szajnosa, dobrego robienia pługów nauczył cygan, który na wiosnę przychodził do wioski naprawiać różne sprzęty domowe. Szwajnos wybudował kuźnię, starodawny miech sprowadził z Witowa (z roku 1846), który miał pamiętać Powstanie Chochołowskie i przekuwane kosy na sztorc. A rocznie robił nawet 80 pługów.
Nad powstałą przed 1605 r. wioską Międzyczerwienne, góruje łagodne wzgórze, wznoszące się nawysokości prawie 1000 n.p.m. nazwane Bachledówką.
Jeden z trzech szlaków w stronę Tatr prowadził z Klikuszowej, przez wierch Maruszyny,wzgórzami między Czerwiennem, a Ratułowem, właśnie Bachledówką do Górnego Ratułowa, Nowego Bystrego na Butorowy Wierch i dalej na Halę Pyszną.
